در این مقاله، به بررسی چگونگی عملکرد آنزیم های عسل میپردازیم. برای شناخت بیشتر ما را در سفر به دنیای آنزیم های عسل همراهی کنید.
عسل طبیعی، محصولی غنی از ترکیبات سودمند با فواید بیشمار پزشکی است که از دیرباز توجه بسیاری از محققان و علاقهمندان حوزه سلامت را به خود جلب کرده است. این فرآورده در میان پژوهشگران حوزه مواد غذایی بهعنوان یک منبع غنی از مواد مغذی با خواص آنتیاکسیدانی و ضدباکتریایی شناخته شده است. یکی از جنبههای بینظیر عسل که اخیراً موردتوجه بسیاری از دانشمندان قرار گرفته است، وجود آنزیمهایی متنوع با عملکردی معجزهآسا است.
آنزیم ها بهعنوان کاتالیستهای بیولوژیکی در فرآیندهای زیستی – شیمیایی نقش دارند. آنها قادر به تسریع فرآیند تجزیه، تعدیل و حتی ساخت مواد غذایی و سایر ترکیبات مختلف هستند که همین ویژگی به نوبه خود تأثیرات متعددی در تغذیه و تندرستی انسان دارد. از آمیلاز تا پروتئاز، مجموعهای از ویژگیهای مفید و گوناگون را به همراه دارند. بهعبارتدیگر، این آنزیم ها با تنوع عملکردیشان، کارایی بینظیری را بر روی سلامت بدن اعمال میکنند. این اثرگذاری میتواند شامل اثرات مثبت بر تغذیه، سیستم گوارشی، فواید ضدباکتریایی و سایر خصوصیات دیگر باشد که در طول این مقاله بهتفصیل بررسی خواهند شد.
آنزیم چیست؟
آنزیم ها بهعنوان کنشیارهای زیستی غیرآلی، نقش بسیار مهمی در مکانیسمهای کیمیایی درون بدن ایفا میکنند. این ترکیبات پروتئینی با این ویژگی که “قابلیت ایجاد شرایطی برای تسریع کنشهای شیمیایی درون سلولهای زنده را دارند؛ ” شناخته میشوند. آنزیم ها با کاهش انرژی فعالسازی و تشکیل مسیرهای جدید، سرعت تجزیهوتحلیل فعلوانفعالات درون مولکولها را تا دهها برابر افزایش میدهند؛ بنابراین بهخاطر داشته باشید وجودشان به میزانی برای بدن حیاتی و ضروری است که بدون آنها فرایندها بهقدری آهسته انجام میشوند که کارایی لازم را نخواهند داشت.
در مورد آنزیم های عسل طبیعی ، تحقیقات نشان میدهد که نقش بسیار مهمی در پردازش و تجزیهوتحلیل ترکیبات مختلف درون عسل اعم از قندها، پروتئینها، مواد معدنی، ویتامینها و دیگر ترکیبات مغذی و فعالیتهای بیولوژیکی دارند. آنها مانند نیروهای مخفی در پشتصحنه فعالیتهای شیمیایی مرتبط با عسل عمل میکنند و باعث ایجاد تأثیرات گوناگونی بر خواص آن میشوند. از آنزیمهای مختلف مسئول تجزیه قندها گرفته تا تخلیص مواد زاید، هر یک نقش اختصاصی و اساسی خود را در بهبود کیفیت عسل ایفا میکنند.
در ادامه مقاله، به بررسی وظایف و اهمیت آنزیم های موجود در عسل خواهیم پرداخت و تأثیر این آنزیمها را در ایجاد خواص شگفتانگیز در این محصول به طور دقیق مورد بررسی قرار خواهیم داد.
چه آنزیم هایی در عسل موجود است؟
عسل طبیعی و خالص حاوی مجموعهای از آنزیمهای متنوع و پرکاربرد است که هریک از آنها تکلیف مهمی را در شکلگیری ساختار نهایی عسل بر عهده دارند. همانطور که پیشتر گفتیم در یک دورنمای کلی این آنزیمها در فرایندهای مختلف پردازش و تجزیهوتحلیل واکنشهای شیمیایی و حتی بروز برخی از ویژگیهای دارویی دخیل هستند. در ادامه به معرفی پارهای از مهمترین آنزیم های موجود در عسل خواهیم پرداخت:
آمیلاز
آنزیم آمیلاز یا آنزیم هضمکننده، مأموریتی کلیدی در تجزیه قندهای پیچیده و سنگین همچون نشاسته به قندهای سادهتر مانند گلوکز دارد. عملکرد این آنزیم در تسهیل جذب قندها نقش بسزایی دارد.
آسپارتیک اسید دهیدراز
این آنزیم به پاکسازی عسل از مواد زاید و غیرضروری کمک میکند. همچنین این کاتالیزور وظیفه مهمی در کاتابولیسم پروتئین و تبدیل آن به آمینواسید ایفا میکند. همین فعالیت پروتئازی در ایجاد خاصیت آنتیباکتریالی عسل تأثیرگذار است.
آنزیم کاتالاز
کاتالاز به آنزیمی که “در همهجا یافت میشود” مشهور است. این کنشگر آنتی اکسیداتیو با تسریع فرایند تجزیه پراکسید هیدروژن یا همان آباکسیژنه به اکسیژن و آب، به خنککردن محیط داخلی عسل کمک میکند. این کاهش دما در ممانعت از تجمع مواد زائد و دفعی مؤثر است.
فسفاتاز
همانطور که از نامش پیداست این آنزیم در فرایندهای فسفاتهکردن مواد دخالت دارد. این کاتالیزور در کنار لاکتوپروکسیداز در القاء ویژگی ضدعفونیکننده به عسل نقش اصلی را ایفا میکنند.
آلفا – گلوکوسیداز / آلفا-گلوکوزیداز
اگر به دنبال چرایی خاصیت ضد دیابتی عسل هستید؛ نام این کاتالیست ارزشمند را فراموش نکنید. آلفا – گلوکوسیداز با تجزیه و هضم کربوهیدراتهای پیچیده آلفا – گلوکوزیدها به گلوکز و گالاکتوز علاوه بر اینکه به جذب راحتتر عسل در بدن کمک میکند در پیشگیری از دیابت هم مؤثر است.
آلفا – آمیلاز
برای اینکه فرآیند هضم عسل در بدن شما بهتر پیش برود؛ این آنزیم یکی از عواملی است که بهصورت مستقیم در تبدیل نشاسته به گلوکزهای ساده با زنجیرههای کوتاه کربنی دخالت دارد. همانطور که میدانیم فرایند گرمادهی عسل موجب تغییر ساختار و کاهش کیفیت آن میشود. از جمله ترکیبات مؤثری که در حین حرارتدهی از بین میروند، آنزیم آلفا آمیلاز است؛ بنابراین آنالیز آزمایشگاهی عسل برای سنجش میزان فعالیت این آنزیم ضروری به نظر میرسد.
دیاستاز
اگر پس از مصرف عسل، به دنبال عامل اصلی جذب انرژی آن در بدنتان میگردید؛ عملکرد دیاستاز موجود در عسل را دنبال کنید. این آنزیم که به تخریبکننده نشاسته معروف است در تحلیل و تبدیل این قند بزرگ به گلوکز و در نتیجه جذب انرژی کمک شایانی میکند.
اینورتاز
این آنزیم در کنار سایر عوامل در تجزیه قندهای سنگین مانند ساکارز به قندهای تکرارشونده مونوساکاریدی یا عناصر ساختاری اصلی مانند گلوز و فروکتوز کمک میکند.
پروتئاز
پروتئاز به مفهوم لغوی به معنای تجزیهکننده پروتئین است. در نتیجه وظیفه این آنزیم شکستن پروتئینها به آمینواسیدها و پپتیدهای کوچک است. این مکانیسم به تنظیم ترکیبات پروتئینی عسل کمک میکند.
لیپاز
آنزیم معروف لیپاز، با پردازش چربیها؛ آنها را به اسیدها و گلیسرولهای کوچک قابلهضم تبدیل میکند. این ساز و کار در حفظ کیفیت عسل تأثیرگذار است.
فروتوزیداز
این کاتالیزور از جمله آنزیمهای هیدرولیتیک است که در شکستن پیوندهای گلیکوزیدی به فروکتوز و گلوکز نقش دارد. حاصل این فعالیت، کنترل و مدیریت میزان قند در عسل و پایداری کیفیت آن است.
کیتیناز
کیتین یک پلیمر – پلیساکارید حاصل از پیوندهای سخت گلیکوزامین است که در ساختار نیش حشرات بکار رفته است. در این میان آنزیم کیتیناز با مکانیسم هیدرولیتیک، این پیوندهای قوی را در هم میشکند و کیتین را به آمینواسیدهای آزاد تبدیل میکند. در خصوص چرایی وجود این کاتالیزور؛ میتوان گفت که فعالیتش در سهولت هضم جذب و حفظ خواص عسل نقش انکارناپذیری دارد.
گلوکز اکسیداز
بخش مهمی از خاصیت آنتیبیوتیکی عسل مدیون حضور این آنزیم اکسیدوری است. گلوکز اکسیداز در تبدیل گلوکز به اسیدهای گلونیک و آب و همچنین ایجاد فرایند اتوفاژی که در پی آن پراکسیدها و اکسیژن فعال تشکیل میشوند؛ نقشی کلیدی ایفا میکند. حاصل این فعلوانفعالات پیدایش خواص آنتیاکسیدانی و آنتیباکتریالی عسل است که امروزه پس از بررسیهای علمی؛ جامعه پزشکی بر آن صحه گذاشته است.
آنزیم های عسل چگونه عمل میکنند؟
آنزیم های موجود در عسل بهعنوان کاتالیستهای بیولوژی به ایفای نقشهای حیاتی در فرایندهای مختلف شیمیایی و بیوشیمیایی درون سلولها و بافتهای بدن میپردازند. این کنشگرهای زیستی با فراهمکردن شرایط مناسب برای انجام مکانیسمهای شیمیایی، سرعت و کارایی این واکنشها را افزایش میدهند. آنزیمها به دلیل خاصیت کاتالیتیک، به تقویت انرژی فعال و ازدیاد سطح تماس صحیح بین مولکولها در تعاملهای شیمیایی کمک کرده و به همین سو سبب تسهیل واکنش و از همه مهمتر افزایش سرعت آن میشوند.
در عسل، آنزیمهای متنوعی همچون لیپاز، آمیلاز، آلفا – گلوکوزیداز، دیاستاز و پروتئاز وجود دارند که هر یک وظیفه کلیدی در آنابولیسم و کاتابولیسم مواد مختلف دارند. بهعنوانمثال، آمیلاز و آلفا – گلوکوزیداز در شکستن کربوهیدراتهای پیچیده و سنگین به ترکیبات سبک و قابلهضم مشارکت دارد. پروتئاز و لیپاز به تجزیه پروتئینها و چربیها کمک کرده و سبب تولید اسیدهای آمینه و اسیدهای چرب موردنیاز برای رشد و ترمیم بافتها میشوند.
بهعلاوه، آنزیمهای دیگر مانند اکسیدازها آنها در محدودهای تعیین شده؛ مجاز به ساخت رادیکالهای آزاد و اکسیژن فعال از آب هستند. این ترکیبات با آسیب و تخریب دیواره سلولی میکروارگانیسمهای مخرب؛ نقش مهمی در فرایندهای ضدباکتریایی و ضدالتهابی عسل برعهده دارند. بااینحال، تولید خارج از محدوده این ترکیبات و تسری آنها به سایر سلولهای بدن؛ عواقبی ناگوار و کشنده در پیش دارد؛ بنابراین مدیریت کنترلی برای ایجاد تعادل در تولید اکسیژن فعال، امری حیاتی و ضروری است.
بهطورکلی میتوان گفت، آنزیم های عسل با تنظیم فعلوانفعالات زیستی، به بهبود کیفیت مواد غذایی، ترمیم بافتها، کنترل رشد میکروارگانیسمها و حفظ تعادل بیوشیمیایی در بدن کمک کرده و در نهایت با تقویت خواص دارویی عسل؛ برای سلامتی انسانها مفید واقع خواهند شد.
پیشنهاد هوشمندانه مطالعه برای دانش بیشتر شما: عسل چیست و چگونه تولید می شود ؟
13 خواص معجزهآسای آنزیمهای موجود در عسل
ممنون که تا به اینجای مقاله همراه ما بودید؛ در ادامه به 13 خاصیت معجزهآسای آنزیم های عسل میپردازیم.
تسهیل و تنظیم هضم و جذب قندها و چربیها
عسل طبیعی برای بدن ما بهمثابه کپسولی از انرژی طبیعی و خالص عمل میکند. فعالیت آنزیم های موجود در عسل به تنظیم میزان قند و چربی موجود در ساختار آن کمک میکند. این ساماندهی با حفظ تعادل میان اجزای مختلف تشکیلدهنده عسل؛ میتواند کمک شایانی به بهبود کیفیت این فرآورده بنماید. در سوی دیگر غالب آنزیم های عسل طبیعی ، بهویژه آلفا – آمیلاز و فروتوزیداز، با تبدیل قندهای سنگین به بخشهای سادهتر مانند گلوکز و فروکتوز، به تنظیم میزان قند خون کمک میکنند. این ویژگی باعث میشود که قندهای موجود در عسل با سرعت بالایی هضم و جذب شوند و بهراحتی در دسترس ما قرار بگیرند.
تقویت فعالیت آنتیاکسیدانی
برخی از آنزیم های عسل، مانند اکسیداز گلوکز و کاتالاز، با افزایش تولید گونههای فعال اکسیژن و پراکسیدها به تقویت فعالیت آنتیاکسیدانی عسل و در نتیجه محافظت از بدن در برابر مضرات استرس اکسیداتیو کمک میکنند.
توازن بار میکروبی
آنزیم های موجود در عسل طبیعی، بهویژه کاتالیزورهای پروتئینی همانند کیتیناز و پروتئاز، با کنترل رشد برخی باکتریها و میکروارگانیسمها؛ در حفظ تعادل بار میکروبی یا “توتال کانت” و در نتیجه سلامت غذایی عسل نقش موثری دارند.
بهسازی فرآیندهای گوارشی
دادهها و نتایج پژوهشگاهی نشان میدهد؛ نتیجه عملکرد آمیلاز و پروتئاز که از مهمترین آنزیم های موجود در عسل هستند، به تنظیم فرایندهای گوارشی و بهبود کارایی معده و روده کمک میکند.
تقویت سیستم ایمنی
بر پایه برخی مطالعات آنزیم عسل در فرایند توانبخشی سیستم ایمنی بدن حضوری فعال دارد. بهعنوانمثال، آنزیم های پروتئینی که عملکردی شبیه به لیزوزوم دارند؛ ممکن است در تنظیم فعالیت سلولهای ایمنی و ایجاد پاسخ سرکوبکننده به عوامل خارجی و پاتوژن زا نقش مؤثری داشته باشند.
کاهش التهاب و درد
از فواید عسل گرما ندیده یا حرارت داده نشده حفظ ترکیبات موثر و مفید آن اعم از آنزیم ها است. عسل آنزیم دار با کاهش تولید عوامل التهاب زا نظیر سایتوکینها و اینترلوکین ها؛ به تسکین دردهای التهابی و درمان برخی از بیماری ها در بدن کمک می کند.
حفظ کیفیت و طعم عسل
پر واضح است که مجموع عملکرد آنزیم های عسل طبیعی منجر به حفظ کیفیت، خلوص، طعم و ویژگیهای دارویی عسل میشود. در این میان آنزیمهای پروتئینی با تشکیل ترکیبات آروماتیک؛ نقشی بینظیر در ایجاد طعمی خاص و منحصربهفرد ایفا میکنند.
کمک به تسهیل فرایندهای متابولیکی
ابتداییترین تعریف از وظایف و نقش آنزیم های موجود در عسل؛ آسانسازی مکانیسمهای سوختوساز همچون تبدیل قندها به انرژی و تولید ATP موردنیاز سلولهای بدن است. این فرایند تأمینکننده اصلی منبع انرژی برای متابولیسم بدن محسوب میگردد.
تعادل اسیدی – بازی
به طور معمول سطح pH عسل در محدوده عددی چهار “4” قرار میگیرد. بهنوعی سهم اصلی مسئولیت این اسیدیته به بخشی از خواص بینظیر آنزیم های عسل برمیگردد که به تنظیم تعادل اسیدی – بازی و حفظ پایداری pH عسل کمک میکنند. آنزیم گلوکز اکسیداز با تبدیل گلوکز به اسید گلوکونیک (یک نوع اسید ضعیف) و هیدروژن پراکسید باعث تخریب دیواره میکروارگانیسمهای مضر و آسیبرسان میشود. بدیهی است این سازوکار، خاصیت آنتیباکتریالی عسل را تقویت میکند.
کاهش اثرات مضر زیستمحیطی
عسل را باید دوستدار و حامی محیطزیست بدانیم. به همین منظور بعضی از آنزیم های عسل طبیعی مخصوصاً لیپاز با دخالت در روند آنالیز و تخریب مواد آلی و ترکیبات پلیمری به کاهش تجمع زبالهها و پسماندهای زیانآور کمک میکند. این تأثیرگذاری در یکروند مستمر و اصولی در نهایت به پاکسازی محیطزیست و حفظ تعادل اکولوژیک منجر میشود.
کمک به تولید ترکیبات مفید
آنزیم های عسل بهصورت مستقیم و غیرمستقیم، در ساخت و پردازش ترکیبات مفید با خواص ضدباکتریایی و آنتیاکسیدانی نقش دارند. بهعنوانمثال آمیلاز، پروتئاز و گلوکز اکسیداز مشارکت مؤثری در تولید پپتیدهای کوچک یا مواد ضد اکسایشی دارند. همانطور که میدانیم این فرآوردهها کارایی بیبدیلی در محافظت از سلولها و بافتهای بدن در برابر عفونتها، باکتریها و اثرات رادیکالهای آزاد دارند.
کمک بهسلامت قلب و عروق
طبق دادههای آزمایشگاهی و بالینی، فعالیت آنزیم های موجود در عسل به بهبود سلامت قلب و عروق کمک میکند. عملکرد تعدادی از آنزیمها، مانند آسپارتیک اسید دهیدراز، در تنظیم فشارخون، کاهش التهاب و پیشگیری از تجمع چربیها در رگهای بدنتان مؤثر و قابلاثبات است.
ترمیم بافت و حفظ سلامت پوست
میدانیم که هرگونه تسهیل در فرایند بازسازی سلولها و بافتهای پوستی، کمک شایانی به درمان زخمها، سوختگیها و سایر آسیبهای جلدی میکند. از این رو آنزیم عسل برای التیام بافت پوست؛ با تجزیه سلولهای مرده و شاخی شده و ایجاد رطوبت به مقابله با مشکلاتی مانند خشکی و التهابهای قشری میپردازد.
برآیند فعالیت آنزیم های عسل طبیعی در راستای کاتالیز پیوندهای پپتیدی و تبدیل مولکولهای پروتئینی به زیر واحدهای کوچکتر است. این مکانیسم منجر به تحریک تولید سلولهای جدید پوستی، تنظیم ترشح چربی روی سطح، ترمیم بافتهای آسیبدیده، کاهش التهابهای جلدی و در نهایت حفظ ساختار و ارتقای سلامت و زیبایی پوست میگردد.
تا اینجای کار با خواص معجزهآسای آنزیم های موجود در عسل طبیعی آشنا شدید. در ادامه برای شناخت چگونگی کارکرد این “آنزیمهای” خارقالعاده با ما همراه باشید.
آنزیم های عسل چطور در فرآوردههای غذایی مورداستفاده قرار میگیرند؟
در دنیای امروز عسل به دلیل فواید شگفتانگیزش از جذابیت و کاربرد زیادی برخوردار است؛ بهنحویکه موردتوجه خاص صنایع فرآوردههای غذایی قرار گرفته است. آنزیم های موجود در عسل بهعنوان ابزارهای فروکافت یا همان کاتالیتیک با دخالت در فرایندهای مختلف مواد غذایی؛ تغییرات مثبتی را در و ویژگیهای آنها ایجاد میکنند. در این بخش، نحوه استفاده از آنزیم های عسل در فرآوردههای غذایی را بررسی میکنیم.
بازسازی و فرآوری مواد غذایی
آنزیم های عسل در بهسازی، تلخیص و پاکسازی مواد غذایی از خرابیهای میکروبی یا فیزیکی نقش انکارناپذیری دارند. بهعنوانمثال، آنزیمها به دلیل فعالیتهای ضدباکتریایی و آنتیاکسیدانی خود میتوانند با مشارکت در تخمیر و تبدیل فرآوردههای غذایی مانند نان، لبنیات و…، به تقویت و حفظ ماندگاری این محصولات کمک کنند.
افزایش ارزش غذایی
آنزیم های عسل طبیعی بهعنوان عوامل کاتالیزور، عملکردی تحسینکننده در تسهیل سازوکارهای تجزیه و هضم مواد خوراکی دارند. این فرایند منجر به افزایشی معنادار در قابلیت جذب ترکیبات مفید مانند ویتامینها، مواد معدنی و آمینواسیدها میشود که بهنوبهٔ خود موجب فزونی ارزش غذایی یک فرآورده میگردد.
حفظ ویژگیهای حسی با تولید مواد اختصاصی
با گسترش مطالعات و تحقیقات در حوزه صنعت غذایی؛ جایگاه بیهمتا آنزیم های عسل در مقام کاتالیستهایی قدرتمند، در ساخت و پردازش موادی اختصاصی برای بهبود ویژگیهای حسی، بصری و چشایی یک محصول نظیر طعم، رنگ، بافت یا سایر وجه ممیزها؛ بیشازپیش اثبات شده است. برای مثال، آنزیم های موجود در عسل طبیعی با مداخله در فرایند تولید انواع عصاره، شکلاتها، ترکیبات غذایی تخصصی و… کیفیت روند فراوری محصولات را توسعه میبخشند.
به طور خلاصه، هدف از بهرهمندی بهینه از کاربرد ارزشمند کنشیارهای زیستی و آنزیمهای طبیعی در صنایع غذایی؛ تولید و خلق موادی جادویی و معجزهآسا در راستای بهسازی ارزش غذایی و مضافاً تکامل ویژگیهای انحصاری محصولی است که در بازار مصرف عرضه خواهد شد.
آنزیم های پروتئینی موجود در عسل خام
عسل خام و خالص یک منبع غنی از آنزیمهای مختلف پروتئینی است. با مطالعه این مقاله دریافتیم که این آنزیمها علاوه بر تأثیرات متنوع بر خواص عسل؛ نقشی کلیدی در سایر فرایندهای زیستی و تغذیهای دارند. خاستگاه و منشأ آنزیم های عسل عمدتاً از شهد و عصاره گیاهان و یا حاصل فعلوانفعالات درون بدن خود زنبورعسل است.
اگر کماکان به خاصیت ضدباکتریایی عسل مشکوک هستید؛ پس بد نیست که بدانید مادهای به اسم “پروپولیس” یکی از محصولاتی است که حاصل تعامل آنزیم های پروتئینی درون معده زنبورعسل اعم از اکسیدازها و آمیلازها است. نکته جالب و پراهمیت در این است که این فرآورده آکنده از متابولیتی معروف بنام بیوفلاونوئیدهاست. همانطور که میدانیم کاربرد ترکیبات فلاونوئیدی به دلیل خواص آنتیاکسیدانی و آنتیباکتریالی در میان محققین و پژوهشگران بسیار موردتوجه هستند.
در این میان پروتئاز، آنزیم دیگری است که در عسل خام یافت میشود و وظیفه تجزیه پروتئینهای درشتهیکل را برعهده دارد. در نتیجه این کاتالیزور با تخریب و تبدیل پروتئینها به پپتیدها و آمینواسیدهای کوچکتر؛ به کاهش حجم پروتئینها و افزایش قابلیت جذب آنها توسط بدن کمک میکند. همچنین این روند میتواند با محدودسازی منابع تغذیهای برای باکتریها و سایر میکروارگانیسمهای مخرب؛ روند رشدشان را متوقف میسازد.
تا به اینجای مقاله، آشنا شدیم که آنزیم های پروتئینی موجود در عسل خام، از طریق تأثیراتشان بر فرایندهای زیستی و تغذیهای، به بهبود خصوصیات و کاربردهای عسل میپردازند.
آیا آنزیم های عسل مهمترین جزء از لحاظ فعالیتهای ضدباکتریایی هستند؟
در مطالعات و تحقیقات علمی متعدد در خصوص عسل و خواص ترکیبات آن، به فور نقش ضدباکتریایی آنزیم های عسل بهعنوان یکی از ویژگیهای مهم و جذاب مورد بهرهبرداری قرار گرفته است.
بر پایه دادههای علمی آنزیمهای مختلف در عسل، با تسهیل و شتاب بخشیدن به واکنشهای بیولوژیکی و شیمیایی، به آنالیز مواد غذایی و ترکیبات آلی پرداخته و بهاینترتیب در کنترل و کاهش رشد باکتریها و میکروارگانیسمهای مخرب مؤثر هستند. در توضیح این مکانیسم میتوان به تخریب و استحاله زمینههای موردنیاز برای رشد میکروارگانیسمها، تغییر محیط اسیدیته و دگرگونی ساختار سایر ترکیبات موجود در عسل اشاره کرد که همراه با دیگر فعالیتهای آنزیمی به کنترل و توقف رشد ریز جانداران آسیبرسان کمک میکند.
در مقابل، با علم به گزاره که آنزیم های موجود در عسل وظیفهای حیاتی و انکارناپذیر در فعالیتهای ضدباکتریایی دارند، باید تا حدی به این نگرش و رویکرد توجه جدی داشت که آیا آنزیم های عسل بهتنهایی مهمترین جزء در این فعالیتها هستند یا تنها سهمی ناچیز در این خاصیت دارند؟ در پاسخ به این سوال بایستی تأکید کرد که آنزیمها تنها یک جزء تأثیرگذار اما حیاتی از عوامل مختلفی هستند که در فعالیتهای آنتی باکتریایی عسل مشارکت دارند و به آن کمک میکنند. علاوه بر آنزیمها، عوامل دیگری مانند ترکیبات فنلیک و سایر مواد آلی نیز در این موضوع دخالت دارند.
در پایان این مقاله به طور خلاصه میتوان گفت، اگرچه آنزیمها بهتنهایی مهمترین جزء از خواص و فعالیتهای ضدباکتریایی عسل نیستند، اما نقش مهم و تأثیرگذاری دراینخصوص ایفا میکنند. آنزیم های موجود در عسل با همکاری دیگر عناصر، نقش بسزایی در تعادل و کنترل رشد باکتریها و میکروارگانیسمهای بیماریزا دارند؛ بنابراین برای تضمین کارآیی بهتر و گستردهتر در این زمینه، تلفیق و همیاری آنزیمها با سایر عوامل ضدباکتریایی موجود در عسل بسیار مهم است.